Τι αναμένεται να ισχύσει με το νέο πτωχευτικό;

Τι αναμένεται να ισχύσει με το νέο πτωχευτικό το οποίο κατατέθηκε μέσα στην εβδομάδα προς ψήφιση στη Βουλή το νομοσχέδιο της Ν.Δ. για την αναμόρφωση του Πτωχευτικού Δικαίου με τον τίτλο: «Ρύθμιση Οφειλών και Παροχή δεύτερης ευκαιρίας».

Στόχος του είναι να ρυθμίσει το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους, που σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς αγγίζει τα 215 δις ευρώ και η έναρξη ισχύος του τοποθετείται την 1^η Ιανουαρίου του 2021.

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, που έρχεται να εντάξει την κοινοτική οδηγία 1023/2019 περί αφερεγγυότητας, θα αντικαταστήσει νόμους που έληξαν ή αναμένεται να λήξουν και που άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο προσπάθησαν να ρυθμίσουν το ζήτημα της υπερχρέωσης: το νόμο Κατσέλη (ν. 3869/2010) όπως και το διάδοχο σχήμα του (ν. 4605/2019), τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών (ν. 4469/2017) και το πρόγραμμα «Γέφυρα» (ν.4714/2020) που θα τρέχει μέχρι τέλος Οκτωβρίου.

Τρία είναι τα στάδια – τρόποι που προβλέπονται:

O εξωδικαστικός μηχανισμός, η προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης και η πτώχευση, ενώ η ηλεκτρονικοποίηση διαδικασιών και η εξωδικαστικές ενέργειες ενισχύονται μετά και τις εμπειρίες του πρόσφατου παρελθόντος.

Πιο συγκεκριμένα, η αίτηση του εξωδικαστικού μηχανισμού θα γίνεται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) και όλοι αναμένουν ότι η διαδικασία θα είναι πολύ ευκολότερη σε σχέση με το προηγούμενο σχήμα (ν.4469/2017), όπως τουλάχιστον αποτύπωσαν οι λίγες αιτήσεις σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις.

Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα και εξωδικαστικής επίλυσης μέσω της διαδικασίας της διαμεσολάβησης εφόσον βέβαια το αίτημα γίνει δεκτό από τους πιστωτές.

Μάλιστα, εφόσον υπάρξει ρύθμιση με το Δημόσιο και τους Ασφαλιστικούς Φορείς και ανάλογα το ύψος της οφειλής, ο μέγιστος αριθμός των δόσεων μπορεί να φθάσει τις 240 σε σχέση με τις 120 που υπήρχε παλαιότερα.

Στην προπτωχευτική διαδικασία που λαμβάνει χώρα μέσω του πολυμελούς πρωτοδικείου, η βασική αρχή είναι αυτή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών. Δηλαδή, κανείς από τους συναινούντες πιστωτές δεν πρέπει να βρεθεί, βάσει της συμφωνίας εξυγίανσης, σε χειρότερη θέση από αυτή στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη. Παράλληλα, υπάρχει η δυνατότητα επικύρωσης της συμφωνίας και χωρίς τη συμμετοχή του οφειλέτη.

Στη διαδικασία της πτώχευσης, η αίτηση μπορεί να υποβληθεί τόσο από τον οφειλέτη όσο και από τους πιστωτές ή τον εισαγγελέα ενώπιον δικαστηρίου.

Υπάρχει η δυνατότητα απαλλαγής του οφειλέτη από τα χρέη του μετά από τρία χρόνια και εφόσον διατεθεί προς εκπλήρωση των υποχρεώσεών του, το σύνολο της περιουσίας του.

Αν σε αυτήν περιλαμβάνεται και η κύρια κατοικία του, τότε η απαλλαγή επέρχεται σε 12 μήνες. Σε περίπτωση πτώχευσης ή πλειστηριασμού, ο ευάλωτος κατά άρθρο 3 ν. 4472/2017 οφειλέτης μπορεί να μεταβιβάσει στον φορέα την κύρια κατοικία του πληρώνοντας ενοίκιο με βάση απόδοση που αντιστοιχεί προς το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο που ίσχυε, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος.

Η διάρκεια της μίσθωσης ορίζεται σε 12 έτη, ενώ υπάρχει και δικαίωμα επαναγοράς στη λήξη της μίσθωσης ή και νωρίτερα εφόσον καταβληθεί τόσο το σύνολο των μισθωμάτων όσο και η εμπορική αξία του ακινήτου.

Τα κριτήρια για τον προσδιορισμό της εμπορικής αξίας του ακινήτου θα ορισθούν με υπουργική απόφαση. Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα στεγαστικού επιδόματος που για τον αιτούντα ανέρχεται σε 70 ευρώ ενώ το ανώτατο όριο δεν θα υπερβαίνει τα 210 ευρώ.

Με βάση τα παραπάνω, λοιπόν, αντιλαμβάνεται εύκολα ο καθένας ότι η προστασία της α’ κατοικίας θα πάψει να ισχύει για όλους οριστικά.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διευκρινιστούν τα χαρακτηριστικά του ιδιωτικού φορέα στον οποίο θα εκχωρούνται τα ακίνητα των οφειλετών που θα οδηγούνται σε πτώχευση, ενώ ζήτημα είναι τόσο το ύψος όσο και η χρονική διάρκεια της επιδότησης.

Σε κάθε περίπτωση, η δυνατότητα μιας δεύτερης ευκαιρίας, ένα νέο ξεκίνημα με «καθαρό» ΑΦΜ, θα ωφελήσει όσους έχουν οφειλές χωρίς ακίνητη περιουσία και τα εισοδήματά τους είναι χαμηλά.