Σημαντικές και ουσιαστικές είναι οι αλλαγές που επέφερε η ψήφιση του ν. 5024/2023 στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών (ν.4738/2020). Η κυριότερη έχει να κάνει με την δυνατότητα κατάθεσης αίτησης για όσους οφείλουν πάνω από 10.000 ευρώ, ακόμα και αν το 100% των οφειλών συγκεντρώνεται σε ένα και μόνο χρηματοδοτικό φορέα (πχ ένα στεγαστικό σε μία τράπεζα). Αυξάνεται έτσι η περίμετρος προστασίας για περισσότερους δανειολήπτες αφού με την προηγούμενη διάταξη, δεν θα έπρεπε παραπάνω από το 90% της συνολικής οφειλής να μην ανήκε σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα ή fund. Η εξέλιξη αυτή είναι σημαντική, ειδικότερα μετά την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου, αφού έτσι προσφέρεται στους δανειολήπτες ένα ακόμα μέσο προστασίας.
Επιπρόσθετα, μέχρι την πρόσφατη νομοθετική παρέμβαση, αν αποδεχόσουν τη ρύθμιση, συναινούσες και στην αποπληρωμή του συνόλου των τόκων μέχρι τη λήξη της ρύθμισης ασχέτως αν είχες τη δυνατότητα πρόωρης αποπληρωμής. Πλέον, η ποινή προεξόφλησης καταργείται, ενώ μειώνεται και το επιτόκιο της ρύθμισης το οποίο μετατρέπεται από κυμαινόμενο σε σταθερό με Κοινή Υπουργική Απόφαση. Πλέον, το νέο επιτόκιο της ρύθμισης των οφειλών προς το Δημόσιο διαμορφώνεται σε 3% σταθερό, από Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες που ήταν μέχρι σήμερα. Πρέπει να επισημανθεί ότι οι 2 αυτές αλλαγές καταλαμβάνουν και τις ήδη υπάρχουσες ρυθμίσεις, επομένως όσοι οφειλέτες έχουν ήδη λάβει σύμβαση αναδιάρθρωσης μέσω του εξωδικαστικού θα μπορούν να κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων.
Παρά τις τροποποιήσεις όμως, ένα βασικό «αγκάθι» παραμένει και αυτό είναι η μη υποχρεωτική συμμετοχή των τραπεζών στη διαδικασία. Αντ’ αυτού, θεσπίστηκε η υποχρεωτική αιτιολόγηση της μη ρύθμισης που επιβάλλει ο αλγόριθμος με δημόσια ανάρτηση της αιτιολόγησης στην πλατφόρμα, κάτι που αφορά τόσο τις τράπεζες, τους servicers και τα funds όσο και τους οφειλέτες. Και εδώ όμως δεν θεσπίζεται ανάλογη υποχρέωση για το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης παρά το γεγονός πώς παρατηρούμε ότι κάποιες φορές αρνούνται να δώσουν ρύθμιση, χωρίς ωστόσο να αιτιολογήσουν αυτή την απόφασή τους.
Συμπερασματικά, αξίζει να επισημανθεί πώς οι αναφερόμενες τροποποιήσεις θα επιταχύνουν τις διαδικασίες και θα βοηθήσουν αρκετούς οφειλέτες να ρυθμίσουν τα χρέη τους. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και την επαναφορά των 120 δόσεων και την επιβράβευση των συνεπών φορολογουμένων μέσω των 36 ή 72 δόσεων, τότε γίνεται εύκολα αντιληπτό πώς οι οφειλέτες έχουν μια μεγάλη γκάμα επιλογών για να βάλουν σε τάξη τα οικονομικά τους. Και δεν θα πρέπει να αφήσουν την ευκαιρία να πάει χαμένη. Εφόσον βεβαίως βγαίνουν τα νούμερα…
Ο Δημήτρης Μπούκας είναι δικηγόρος και διαπιστευμένος διαμεσολαβητής με ειδίκευση στις χρηματοοικονομικές και τραπεζικές διαφορές (www.dboukas.gr)
